ترخیص کالا از گمرک یک رویه ضروری قبل از واردات یا صادرات بین المللی کالا است. با توسعه گمرک های ایران از جمله پایانه‌های زمینی، هوایی دریایی کشور ما توانسته است پیشرفت قابل توجهی در تجارت و واردات و صادرات کالا ایجاد کند. در این مقاله قصد داریم درباره گمرک های حمل و نقل کالا در ایران صحبت خواهیم کرد.
گمرک‌های حمل و نقل کالا
گمرک (customs) سازمان دولتی است که در مرزهای کشور مسئول اجرای قوانین گمرکی در صادرات و واردات کالا، ترانزیت و وصول حقوق می‌باشد. گمرک مهم‌ترین نهاد در اجرای قوانین تجارت بین الملل است و مدیریت امور انتقال کالا و مسافر را انجام می‌دهد. قوانین گمرک برای جلوگیری از قاچاق و اجرای سیاست‌های اقتصادی و مالی در جامعه است.
ورود و خروج کالا از بازارچه‌های مرزی، واردات و صادرات کالا، نظارت بر ورود و یا خروج بسته‌های پستی، فعالیت ملوانی، انجام فعالیت پیله وری از جمله خدماتی هستند که گمرک ارائه می‌دهد.
گمرک در ازای این خدمات و همچنین فعالیت‌هایی مانند اجاره انبار، بارگیری و تخلیه کالا، باربری کالا، بسته بندی کالا، بازرسی کیفی، تعرفه آزمایشگاه و… مبالغی را که توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شده است دریافت می‌کند.
قانون یکسان سازی تشریفات ورود و خروج کالا و خدمات از کشور
بر اساس قانون یکسان‌سازی تشریفات ورود و خروج کالا و خدمات از کشور مصوب 17/1/83 مجلس شورای اسلامی، کلیه واردکنندگان و صادر کنندگان اعم از وزارتخانه‌ها، موسسه‌ها و شرکت‌های دولتی و غیردولتی، نهادهای عمومی غیر دولتی، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی و موسسات خیریه موظفند کالاهای وارداتی و صادراتی خود را با تسلیم اظهارنامه گمرکی و انجام تشریفات لازم از اسکله‌ها، فرودگاه‌ها و مرزهای مجاز فوق مطابق با دستورالعمل‌های گمرک ایران وارد و یا صادر نمایند. در غیر این صورت مشمول مقررات قاچاق کالا خواهد بود.
ترخیص کالا از گمرک
ترخیص کالا از گمرک یک فرایند ضروری برای اجازه ورود کالاهایی است که از طریق کارگزار مجاز گمرک به یک کشور حمل می‌شوند. در این پروسه واردات یا صادرات، اطلاعات مربوط به محموله‌ها و ذینفعان بررسی می‌شود و در نهایت بازرگانان با گرفتن مجوزهای لازم می‌توانند کالای خود را از گمرک ترخیص کنند. زمان در ترخیص بعضی کالاها بسیار مهم است بنابرین بهتر است که گمرک‌ها و مدت زمان ترخیص کالا در آن ها را بشناسیم. زیرا ترخیص کالا یک فرایند زمان‌بر است.
حقوق گمرکی چیست؟
حقوق ورودی گمرک مالیات و عوارضی است که دولت ها به دلایل حمایت از کالاها دریافت می‌کنند. این حقوق بر اساس ارزش کالا تعیین می شود. نوع کالا، تعداد کالا، حجم کالا و چگونگی ارسال کالا میزان ورودی گمرک را مشخص می‌کند. حقوق ورودی شامل حقوق گمرکی 4 درصد برای همه کالاها، 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده، 1 درصد عوارض هلال احمر و سود بازرگانی می‌شود.
گمرک های حمل و نقل کالا در ایران
هم اکنون ۱۴۴ گمرک در مرزهای کشور فعالیت دارند که ۱۱۰ مورد از آن ها ویژه مسافرین است. بطور کلی سه نوع پایانه یعنی پایانه‌های زمینی، هوایی و دریایی در کشور وجود دارد؛ حمل و نقل دریایی حدود 90 درصد از حمل و نقل کشور را شامل می‌شود. گمرک‌های ایران در همه بندرهای کشور برای مدیریت امور مربوط به صادرات و واردات کالا وجود دارند. ایران دارای بیش از 20 پایانه مرزی است و در بعضی مناطق که مراودات تجاری بیشتری در آنجا صورت می‌گیرد بیشتر از یک گمرک دارد.
پایانه‌های مرزی ایران
“پایانه مرزی، مبادی ورودی و خروجی مجاز کشور است که سازمان مربوطه جهت اعمال قوانین و مقررات و نیز انجام تشریفات قانونی ورود یا خروج کالا، مسافر و وسیله نقلیه در آن استقرار دارند.”
یکی از معروف ترین گمرک ها و پایانه‌های مرزی ایران، گمرک بازرگان است که ایران را به ترکیه متصل می‌کند. گمرک آستارا نیز به دلیل دسترسی به کشورهای اورآسیا و حاشیه دریای خزر در حمل‌ونقل های زمینی و آبی بسیار فعال است. نام گمرک مهران نیز در زمان سفر سالانه زائرین به عراق بسیار شنیده می شود.
پایانه‌های مرزی شلمچه، سرخس، بیله سوار، بازرگان، باجگیران، لطف آباد،بندرانزلی، ارس، مرزخسروی، پرویزخان، چذابه، باشماق، جلفا، پیرانشهر، تمرچین، میرجاوه، اینچه برون، تمرچین، میلک، دوغارون، سومار لیست تمام پایانه های مرزی ایران هستند که مراودات تجاری هر روز در آنها انجام می‌شود.
پایانه های هوایی ایران
در فواصل زیاد که امکان حمل و نقل زمینی وجود ندارد از حمل و نقل هوایی استفاده می‌شود. فرودگاه امام خمینی، فرودگاه پیام کرج از معروف ترین گمرک‌های هوایی هستند. فرودگاه بین المللی امام خمینی با ایجاد بخشی به عنوان گمرک امکان ترخیص کالاهای وارداتی را ایجاد کرده است.
پایانه های آبی ایران
گمرکات دریایی ایران از جمله گمرک بندر شهید رجایی، بندر ماهشهر، بندر انزلی، بندر لنگه، بندر گناوه، بندر چابهار، بندر امام خمینی، بندر نوشهر و بندر بوشهر بیشترین فعالیت را در واردات و صادرات به کشور دارند. حمل و نقل دریایی، حمل بارهای بیشتری نسبت به حمل و نقل زمینی و هزینه بار کمتری هم نسبت به حمل و نقل هوایی دارد.
از جمله فعالیت‌های گمرکات دریایی می توان کابوتاژ، ترانزیت های خارجی مبدا و مقصد، ترخیص اختصاصی محصولات از جمله تلفن همراه، خودرو و … را نام برد.
به دلیل وجود سیاست‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، فعالیت گمرک‌ها دارای اهمیت بسیاری برای هر کشوری است. پایانه های مرزی از قاچاق کالا جلوگیری می‌کند.
سامانه هوشمند باریکا با در اختیار داشتن انواع ماشین‌های حمل بار امکان حمل بار از هر نقطه کشور را برای شما فراهم می‌کند. سعی کردیم در این مقاله مروری بر گمرک‌های حمل و نقل کالا در ایران داشته باشیم. نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
