بار ترافیکی چیست؟

به طور کلی، هر باری که از نظر ابعاد و یا وزن از حد مجاز عبور کند، به عنوان بار ترافیکی شناخته می شود.
حمل و نقل بار ترافیکی نیازمند تخصص، تجربه و تجهیزات مناسب است و باید با رعایت کامل قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی انجام شود.
در این مقاله به بررسی جامع نحوه جابجایی بار ترافیکی میپردازیم . از ابعاد و وزن مجاز بار گرفته تا قوانین مربوط به حمل و اسکورت بار ترافیکی و بررسی شرایط مختلف جاده بررسی خواهد شد.این روش جابجایی در صنعت حمل و نقل کالاهای سنگین و فوق سنگین مورد استفاده قرار می گیرد.

در حمل بارهای سنگین برای حفظ ایمنی رانندگان و تجهیزات و محموله بار قوانین حمل بار ترافیکی وضع شده است. در این مقاله خواهیم گفت که محموله ترافیکی چیست و قوانین و دستورالعمل های حمل بار ترافیکی  کدامند.

ابعاد و وزن مجاز بار در ایران

ابعاد و وزن مجاز بار در ایران بر اساس نوع وسیله نقلیه و تعداد محورها آن بررسی و اعلام می شود.

1. کامیون:

حداکثر طول: 10 متر

حداکثر عرض: 2.6 متر

حداکثر ارتفاع: 4.5 متر

حداکثر وزن ناخالص: 40 تن (برای کامیون‌های دو محور)

2. کامیون با یدک:

حداکثر طول: 12 متر

حداکثر عرض: 2.6 متر

حداکثر ارتفاع: 4.5 متر

حداکثر وزن ناخالص: 40 تن
برای آشنایی بیشتر با ابعاد دقیق کامیون ها می توانید از مقاله ابعاد کامیون باری استفاده کنید.

3. تریلی:

حداکثر طول: 16.5 متر (برای تریلی‌های 4 محور و بیشتر)

حداکثر عرض: 2.6 متر

حداکثر ارتفاع: 4.5 متر

حداکثر وزن ناخالص: 40 تن (برای تریلی‌های 4 محور و بیشتر)

4. جرثقیل:

ابعاد و وزن مجاز جرثقیل‌ها به نوع و مدل آنها بستگی دارد و توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای به صورت موردی تعیین می‌شود.

نکات مهم:

حداکثر وزن مجاز برای هر محور در ایران بین 6 تا 8 تن است.

بارهایی که از نظر ابعاد یا وزن از حد مجاز عبور کنند، در دسته بارهای ترافیکی قرار می‌گیرند.

عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط به حمل بار ترافیکی می‌تواند منجر به جریمه، توقیف وسیله نقلیه و حتی بروز حوادث رانندگی شود.

تفاوت‌های بار ترافیکی با بار معمولی

ابعاد: بار ترافیکی از نظر طول، عرض یا ارتفاع از حد مجاز عبور می‌کند. به عنوان مثال، ممکن است طول یک کانتینر ترافیکی از 12 متر بیشتر باشد، در حالی که حداکثر طول مجاز برای کانتینرهای معمولی 10 متر است.

وزن: بار ترافیکی از نظر وزن از حد مجاز عبور می‌کند. به عنوان مثال، وزن یک دستگاه دیزل ژنراتور ترافیکی ممکن است 60 تن باشد، در حالی که حداکثر وزن مجاز برای کامیون‌های معمولی 40 تن است.

علاوه بر دو معیار اصلی وزن و ابعاد، در برخی موارد از معیارهای دیگری نیز برای تشخیص بار سنگین یا فوق سنگین استفاده می‌شود، مانند:

نوع کالا:برخی از کالاها مانند مواد خطرناک یا فاسد شدنی، به دلیل ماهیت خاص خود، ممکن است در دسته بارهای سنگین یا فوق سنگین طبقه‌بندی شوند حتی اگر از نظر وزن یا ابعاد در محدوده مجاز قرار داشته باشند.

مسیر حمل:در برخی از مسیرها، مانند پل‌ها یا تونل‌ها، به دلیل محدودیت‌های سازه‌ای، ممکن است تردد بارهایی با وزن یا ابعاد خاص ممنوع یا مشمول محدودیت باشد.

تشخیص نهایی اینکه یک بار در دسته بارهای سنگین، فوق سنگین یا معمولی قرار می‌گیرد، به عهده کارشناسان سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای است. این کار بر اساس مدارک و مستندات ارائه شده توسط صاحب بار، مانند بارنامه، گواهی حمل و نقل و صورت عدل بندی، و همچنین با بررسی میدانی وسیله نقلیه و بار انجام می‌شود.

مجوز حمل:برای حمل بار ترافیکی، نیاز به اخذ مجوزهای ویژه از مراجع ذیصلاح مانند پلیس راهور یا سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای است. در حالی که برای حمل بار معمولی نیازی به مجوز خاص نیست.

و رعایت نکردن قوانین برای حمل بار سنگین و فوق سنگین یا همان بار ترافیکی ممکن است باعث بروز خسارت، جریمه، توقیف بار و وسیله نقلیه و حتی بروز حوادت رانندگی شود.

بوژی کشی چیست؟

اکنون که گفتیم محموله ترافیکی چیست بد نیست در مورد بوژی کشی نیز صحبت کنیم. بوژی کشی نیز برای حمل انواع بارهای بسیار سنگین انجام می‌شود. بوژی (Bogie) کلمه ای فرانسوی است که به معنی “محور” است. هزارچرخ یا بوژی یک شاسی و نوعی تریلی خاص با قابلیت افزایش یا کاهش طول است که از نوعی تریلر یا کفی تشکیل شده اند که دارای تعداد زیادی چرخ و محور هستند و به همین دلیل می توانند بارهای با وزن بسیار بالا را حمل کنند.

انواع بار ترافیکی

سازه های بزرگ و حجیم، سنگ های حجیم، انواع کانکس، دستگاه های صنعتی، دستگاه های راه سازی، غلطک و بولدوزر، سازه فلزی بزرگ و قطعات نیروگاهی نمونه محموله هایی هستند که توسط حامل های بار ترافیکی جابجا می شوند. از دیدگاه دیگر می توان عوامل متعددی را برای تعیین انواع بار ترافیکی موثر دانست از جمله:

حمل و نقل بار ترافیکی نیازمند تخصص، تجربه و تجهیزات مناسب است و باید با رعایت کامل قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی انجام شود.

کالاهای حجیم مانند تیرآهن، لوله‌های طویل، توربین‌های بادی

کالاهای سنگین مانند دستگاه‌های صنعتی، لودر، جرثقیل، سنگ های سنگین

کالاهای با ابعاد و اشکال غیرمعمول مانند سازه‌های فلزی، مخازن بزرگ

به همین منظور همه شرکت های فعال در زمینه باربری خدمات حمل بار ترافیکی را نمی توانند ارائه دهند چون نیاز به دریافت مجوز های خاص و آموزش های لازم را دارد.

قوانین حمل بار ترافیکی در ایران

حمل بار ترافیکی به دلیل ابعاد و وزن غیرمعمول آن، مشمول قوانین و مقررات خاص و متفاوتی نسبت به بار معمولی است. این قوانین برای حفظ ایمنی تردد در جاده‌ها، جلوگیری از آسیب به زیرساخت‌ها و همچنین ساماندهی حمل و نقل این نوع بارها وضع شده‌اند.

مهم‌ترین قوانین حمل بار ترافیکی در ایران عبارتند از:

1. اخذ مجوز

برای حمل هرگونه بار ترافیکی، اخذ مجوز از سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای الزامی است. این مجوز با توجه به نوع بار، مسیر حمل، وسیله نقلیه و سایر شرایط صادر می‌شود.

مدارک مورد نیاز برای اخذ مجوز:

• بارنامه
• گواهی حمل و نقل
• صورت عدل بندی
• مدارک مربوط به وسیله نقلیه
  بیمه نامه بار

و سایر مدارک مورد نیاز که توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای تعیین می‌شود.

2. شرایط وسیله نقلیه

وسیله نقلیه مورد استفاده برای حمل بار ترافیکی باید از نظر شرایط فنی و ایمنی در وضعیت مطلوبی باشد و مجوزهای لازم را از مراجع ذیصلاح اخذ کرده باشد.

راننده وسیله نقلیه باید دارای گواهینامه رانندگی پایه یک باشد و از مهارت و تجربه کافی در رانندگی با این نوع بارها برخوردار باشد.

3. ضوابط بارگیری

بار باید به طور صحیح و متعادل در وسیله نقلیه بارگیری شود تا از جابجایی و ریزش آن در حین حرکت جلوگیری شود.

از تجهیزات مناسب مانند کمربند، زنجیر و طناب برای مهار بار باید استفاده شود.

بارهای بیرون زده از وسیله نقلیه باید با علائم هشدار دهنده مانند پرچم و چراغ مشخص شوند.

4. مسیر حمل

تردد بارهای ترافیکی در همه مسیرها مجاز نیست و ممکن است مشمول محدودیت‌هایی باشد.

در برخی از مسیرها، مانند پل‌ها، تونل‌ها و جاده‌های کوهستانی، به دلیل محدودیت‌های سازه‌ای، تردد بارهای ترافیکی با ابعاد یا وزن خاص ممنوع یا مشمول شرایط ویژه باشد.

راننده وسیله نقلیه باید از مسیرهای مجاز برای حمل بار ترافیکی استفاده کند و از تردد در مسیرهای ممنوع یا مشمول محدودیت خودداری کند.

5. ساعات حمل

تردد بارهای ترافیکی در همه ساعات شبانه‌روز مجاز نیست.

به طور کلی، تردد این نوع بارها در ساعات روز و در شرایط آب و هوایی مناسب مجاز است.

در برخی موارد، مانند حمل مواد خطرناک یا فاسد شدنی، ممکن است تردد در ساعات خاص شبانه‌روز مجاز باشد.

6.رعایت سرعت مجاز هنگام حمل بار ترافیکی

رانندگان وسایل نقلیه حامل بار ترافیکی موظف هستند که در تمام طول مسیر، سرعت مجاز را به دقت رعایت کنند و از رانندگی با سرعت بالا خودداری نمایند.

رعایت سرعت مجاز نه تنها به حفظ جان راننده، سرنشینان و سایر کاربران جاده کمک می کند، بلکه از آسیب به بار، وسیله نقلیه و همچنین محیط زیست نیز جلوگیری می کند.

7. سایر مقررات

راننده وسیله نقلیه حامل بار ترافیکی موظف به رعایت کامل قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی است.

در صورت مشاهده هرگونه تخلف، وسیله نقلیه متوقف و بار آن توقیف خواهد شد.

متخلفان از قوانین حمل بار ترافیکی، مشمول جریمه‌های سنگین خواهند شد.

علاوه بر قوانین کلی فوق، مقررات خاص دیگری نیز برای حمل برخی از انواع بارهای ترافیکی، مانند مواد خطرناک، مواد فاسد شدنی و کالاهای حجیم، وجود دارد.

برای کسب اطلاعات دقیق‌تر در مورد قوانین حمل بار ترافیکی، می‌توانید به وبسایت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای مراجعه کنید و یا با کارشناسان این سازمان تماس بگیرید.

شرایط اسکورت بار ترافیکی

اسکورت بار ترافیکی سنگین به منظور افزایش ایمنی تردد این نوع بارها در جاده‌ها و جلوگیری از بروز حوادث رانندگی انجام می‌شود. برای انجام اسکورت این نوع بارها، شرایط خاصی باید رعایت شود که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

شرایط وسیله نقلیه اسکور

وسیله نقلیه اسکورت باید از نوع سواری، کامیون، کامیونت یا وانت با شرایط فنی و ایمنی مطلوب باشد و نباید برای اسکورت از وسیله های نقلیه بزرگ استفاده کرد همچنین وسیله نقلیه اسکورت نیاز اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح را دارد.

وسیله نقلیه اسکورت باید مجهز به علائم هشدار دهنده مانند چراغ گردان، چراغ چشمک‌زن، تابلو احتیاط و پرچم‌های شبرنگ قرمز باشد.

راننده وسیله نقلیه اسکورت باید دارای گواهینامه رانندگی پایه یک و تجربه کافی در رانندگی در جاده‌ها و به خصوص در شرایط سخت و نامساعد آب و هوایی باشد.

شرایط راننده اسکورت

راننده اسکورت باید با قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی به طور کامل آشنا باشد و در حین رانندگی آنها را به دقت رعایت کند.

راننده اسکورت باید به مسیر تردد بار ترافیکی و شرایط آن به طور کامل مسلط باشد و از قبل اطلاعات لازم را در این خصوص کسب کرده باشد.

راننده اسکورت باید با راننده وسیله نقلیه حامل بار ترافیکی در ارتباط دائمی باشد و هماهنگی لازم را با وی داشته باشد.

نحوه انجام اسکورت

بطور کلی دو وسیله نقلیه برای اسکورت بار ترافیکی سنگین به کار گرفته می‌شوند. یک وسیله نقلیه در جلو و یک وسیله نقلیه در عقب بار حرکت می‌کند.

وسیله نقلیه جلویی وظیفه دارد که مسیر را برای وسیله نقلیه حامل بار ترافیکی باز کند و سایر رانندگان را از وجود این نوع بار در جاده آگاه کند.

وسیله نقلیه عقبی وظیفه دارد که از ترافیک شدن مسیر در پشت سر وسیله نقلیه حامل بار ترافیکی جلوگیری کند و در صورت بروز هر مشکل، به راننده آن وسیله نقلیه هشدار دهد.

در برخی موارد، از تعداد بیشتری وسیله نقلیه برای اسکورت بار ترافیکی سنگین استفاده می‌شود. این امر به خصوص در مسیرهای طولانی و یا در شرایط ترافیکی سنگین انجام می‌شود.

موارد دیگر

در زمان اسکورت بار ترافیکی سنگین، باید از سرعت مجاز عبور و مرور در آن مسیر تبعیت شود.

در صورت بروز هر مشکل یا نقص فنی در هر یک از وسایل نقلیه اسکورت، باید عملیات اسکورت متوقف شود تا مشکل برطرف گردد.

رانندگان سایر وسایل نقلیه موظف هستند که در زمان مشاهده خودروهای اسکورت، با آنها همکاری کرده و مسیر را برای عبور بار ترافیکی باز کنند.

رعایت شرایط اسکورت بار ترافیکی سنگین نقش مهمی در افزایش ایمنی تردد این نوع بارها در جاده‌ها و جلوگیری از بروز حوادث رانندگی دارد.

کرایه محموله ترافیکی

فاصله مبدا تا مقصد، نوع، حجم بار، بیمه باربری و نوع خودرو، حضور اسکورت و… بر نرخ و قیمت کرایه محموله ترافیکی سنگین و فوق سنگین موثر است. پیشنهاد می کنیم مقاله عوامل موثر بر قیمت باربری را از دست ندهید.

جمع بندی

حمل بار ترافیکی به دلیل حجم و وزن غیرمعمول آن، نیازمند توجه و دقت بیشتری نسبت به حمل بار معمولی است. رعایت نکات ایمنی در این نوع حمل و نقل، نقش مهمی در حفظ جان رانندگان، سرنشینان، سایر کاربران جاده و همچنین در جلوگیری از خسارات مالی و زیست محیطی دارد.

در این مقاله به برخی از نکات مهم ایمنی در حمل بار ترافیکی، شرایط اسکورت این نوع بارها، ابعاد و وزن بارانواع تریلرها و کامیون های حمل بار سنگین و فوق سنگین و همچنین به شرایطی که یک بار ترافیکی نیاز به اسکورت دارد، اشاره شد.

انتخاب نوع تریلر یا کامیون مناسب برای حمل بار به عوامل مختلفی مانند نوع بار، وزن بار، مسافت حمل و نقل و شرایط جاده بستگی دارد.