حدود 93 درصد از حمل بار توسط حمل و نقل جاده ای در کشور انجام می شود. تخلیه و بارگیری تجهیزات و محموله های بار ترافیکی و حمل آنها نیاز به خدمات حرفه ای و ماشین های مخصوص دارد و باید توسط افرادی با دانش و تجربه مرتبط انجام شود. در حمل بارهای سنگین برای حفظ ایمنی رانندگان و تجهیزات و محموله بار قوانین حمل بار ترافیکی وضع شده است. در این مقاله یاد خواهیم گفت که محموله ترافیکی چیست و قوانین و دستورالعمل های حمل بار ترافیکی کدامند؟
محموله ترافیکی چیست؟
باری که عرض آن از 2.6 متر و ارتفاع آن از 3 متر بیشتر باشد محموله بار ترافیکی (Heavy Load یا Oversize Load) گفته می شود. محموله های ترافیکی با ابعاد بسیار بزرگی که دارند از دسته بارهای فق سنگین محسوب می شوند که برای حمل آن ها شرکت های باربری نیاز به مجوز های لازم و مربوط را دارند. این محموله ها توسط تریلی، کمرشکن و بوژی حمل می شوند.
در محموله های ترافیکی ابعاد و وزن بار ترافیکی بسیار مهم است و بر اساس آن مجوزهای لازم برای حمل محموله ترافیکی از سازمان حمل و نقل جاده ای گرفته می‌شود. اگر ابعاد و مشخصات بار ترافیکی با مجوز دریافت شده متفاوت باشد. پیامدهای زیادی از جمله توقیف محموله و ناوگان و جریمه شرکت برای شرکت و صاحب بار دارد که این موضوع باعث حساسیت زیاد جهت بررسی کالا قبل از حمل می‌گردد.
بوژی کشی چیست؟
اکنون که گفتیم محموله ترافیکی چیست بد نیست در مورد بوژی کشی نیز صحبت کنیم. بوژی کشی نیز برای حمل انواع بارهای بسیار سنگین انجام می‌شود. بوژی (Bogie) کلمه ای فرانسوی است که به معنی “محور” است. هزارچرخ یا بوژی یک شاسی و نوعی تریلی خاص با قابلیت افزایش یا کاهش طول است و می تواند محموله‌های حجیم با وزن فوق سنگین را جابجا کنید.
انواع بار ترافیکی
سازه های بزرگ و حجیم، سنگ های حجیم، انواع کانکس، دستگاه های صنعتی، دستگاه های راه سازی، غلطک و بولدوزر، سازه فلزی بزرگ و قطعات نیروگاهی نمونه محموله هایی هستند که توسط حامل های بار ترافیکی جابجا می شوند. از دیدگاه دیگر می توان عوامل متعددی را برای تعیین انواع بار ترافیکی موثر دانست از جمله:
- حداکثر میزان قابل پذیرش در بیرون زدگی هنگام چینش بار
- تلورانس ابعادی مجاز بار
- وزن مجاز بار
- طول،عرض و ارتفاع مجاز در بارهای ترافیکی
- ساعات قانونی حمل بارهای ترافیکی
- سرعت حمل بارهای ترافیکی
- علائم و تجهیزات هشدار دهنده
- مقررات خاص در حمل بارهای ترافیکی قوانین و مقررات حمل و نقل بارهای ترافیکی
- نظارت بر حمل و تخلفات بارهای ترافیک
باریکا بزرگترین سامانه هوشمند حمل بار در ایران چشم اندازی فوق العاده را در صنعت حمل و نقل کشور ایجاد کرده است.
اسکورت بار ترافیکی
بدلیل امکان پیشامدهای احتمالی محموله های ترافیکی باید در زمان حمل بار ترافیکی از ماشین های اسکورت استفاده کنند. خودروهای اسکورت اغلب سواری یا وانت های بدون هیچ نقص فنی هستند. اسکورت بار ترافیکی و رانندگان ماشین های حمل بار ترافیکی باید با سرعت مجاز و مطمئن حرکت کنند. علاوه بر این آن ها باید با جاده، پبچ ها، طول مسیر و شرایط موجود در زمان حمل محموله های ترافیکی آشنا باشند تا امن ترین و مناسب ترین مسیر را برای رسیدن به مقصد انتخاب کنند. حامل محموله ترافیکی و اسکورت ها باید در حین حرکت با چراغ جلو روشن حرکت کنند.
کرایه محموله ترافیکی
فاصله مبدا تا مقصد، نوع، حجم بار، بیمه باربری و نوع خودرو، حضور اسکورت و… بر نرخ و قیمت کرایه محموله ترافیکی سنگین و فوق سنگین موثر است. پیشنهاد می کنیم مقاله عوامل موثر بر قیمت باربری را از دست ندهید.
قوانین حمل بار ترافیکی
از آنجایی که ابعاد و وزن محموله بار ترافیک خارج از اندازه های استاندارد است احتمال بروز حوادث بسیار است بنابرین رعایت قوانین بار ترافیکی و حفظ کیفیت حمل، اخد پروانه عبور و مجوز های ویژه ترافیکی بسیار ضروری است. مراجع قانونی از جمله اداره کل ایمنی و ترافیک و شرکت حمل و نقل جاده ای مجوزهای مربوط به بارهای حجیم و سنگین را صادر می کنند. از جمله قوانین حمل محموله ترافیکی این است که این بارها باید تا قبل از غروب به مقصد برسند در غیر اینصورت باید تا فردا و طلوع خورشید متوقف شوند.
دستورالعمل حمل محموله ترافيكی
برای حمل محموله ترافیکی 51 ماده با عنوان “دستورالعمل جابجايي محموله ترافيكي در راه هاي كشور (کلیات و تعاریف.مقررات مربوط به وزن .علایم هشداردهنده و اسکورت) ” وجود دارد که در ادامه خواهید خواند:
ماده‌ی۱
تردد وسایل نقلیه‌ای که ابعاد و اوزان آنها، بدون بار، یا پس از بارگیری محموله، دست‌کم، از یکی از ابعاد یا اوزان زیر، تجاوز نماید، مشمول مقررات این دستورالعمل بوده، و برای تردد آنها، باید پروانه‌ی عبور صادر شود. این‌گونه وسایل نقلیه، در این دستورالعمل، وسایل نقلیه‌ی ترافیکی، محموله‌ی آنها، محموله‌ی ترافیکی، و شرکت‌هایی که با داشتن مجوزهای لازم، مبادرت به حمل‌ونقل این‌گونه محموله می‌نمایند، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، نامیده شده‌اند.
۱ـ عرض: ۶۰/۲ متر (دو متر شصت سانتی‌متر)
۲ـ ارتفاع: ۵۰/۴ متر (چهار متر و نیم)
۳ـ طول:
ـ کامیون دو محور ۱۰متر (ده متر)
ـ کامیون با یدک ۱۲ متر (دوازده متر)
ـ تریلی ۴ چهار محور و بیشتر ۵۰/۱۶ متر (شانزده متر و نیم)
۴ـ وزن : ۴۰ تن
تبصره‌ی یکـ چنان‌چه در محورهایی از راه‌های ارتباطی کشور، به‌دلیل موانع موجود، محدودیت‌های ارتفاع کم‌تر از ۵۰/۴ متر اعمال گردد، تردد وسایل نقلیه‌ی با ارتفاع کم‌تر از ۵۰/۴ متر نیز، در محورهای فوق، مشمول مقررات این دستورالعمل می‌باشند.
تبصره‌ی دوـ حداکثر میزان بیرون‌مانده‌گی بار، از مرکز آخرین محور وسایل نقلیه، در کامیون‌ها، ۳ متر، و در تریلی‌ها ۵ متر، حداکثر میزان جلو‌آمدگی بار، از مرکز اولین محور وسیله‌ی نقلیه، ۵۰/۱ متر می‌باشد. وسایل نقلیه‌ای که میزان بیرون‌مانده‌گی، یا جلوآمده‌گی بار آنها، بیش از مقادیر فوق باشد، تحت هیچ شرایطی، اجازه‌ی تردد در راه‌های کشور را ندارد.
ماده‌ی ۲
جرثقیل‌هایی که میزان وزن آنها، یا میزان جلوآمده‌گی طول دکل آنها، از مقادیر مندرج در جدول ۱ ضمیمه تجاوز نکند، مجاز هستند، با رعایت مقررات این دستورالعمل، در جاده‌های کشور، تردد کنند. درغیر اینصورت، مجاز به تردد در جاده‌های کشور نبوده، و باید، توسط وسیله‌ی نقلیه‌ی دیگری، حمل شوند.
ماده‌ی ۳
سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، با اعلام به شرکت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای، و شرکت‌های حمل‌ونقل وابسته به نهادهای دولتی، پس از برگزاری آزمون، درخصوص مفاد دستورالعمل، نحوه‌ی صدور پروانه‌ی عبور، و مقررات حمل‌ونقل جاده‌ای، با داشتن شرایط زیر، مجوزهای لازم را، برای جابه‌جایی محموله‌های ترافیکی، به آنها ارایه، تا براساس مفاد این دستورالعمل، نسبت به صدور پروانه‌ی عبور، و جابه‌جایی محموله‌های ترافیکی، اقدام نمایند.
۱ـ قبولی در آزمون مربوط، با کسب حداقل ۸۰ درصد نمرات (توسط مدیرعامل یا مدیر فنی)
۲ـ داشتن مجوز فعالیت دایم در حمل‌ونقل جاده‌ای
ماده‌ی ۴
محموله‌هایی که پس از بارگیری، از نظر ابعاد و اوزان، براساس مفاد ماده‌ی ۱، مشمول ضوابط این دستورالعمل باشند، تنها باید توسط شرکت‌های حمل‌ونقل دارای مجوز حمل‌ونقل ترافیکی، از سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور (شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی)، و بار بارنامه، و پروانه‌ی عبور مربوط، صادر شده توسط آنها، جابه‌جا شوند.
تبصره ـ شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی، که به جابه‌جایی محموله‌های ترافیکی مبادرت می‌ورزند، درصورت دارانبودن مجوز حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا با همکاری یک شرکت حمل‌ونقل ترافیکی، محموله را، در قلمرو کشور ایران، و در قالب مفاد این دستور العمل حمل نمایند. در این حالت، صدور بارنامه‌ی داخلی، الزامی نیست.
ماده‌ی ۵
سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، می‌تواند بخشی از فعالیت‌های اجرایی این دستورالعمل، به‌جز مقررات فصل دهم را، به انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل فوق‌سنگین و ترافیکی، واگذار، و بر فعالیت آنها نظارت نماید.
عملیات حمل و نقل
ماده‌ی ۶
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا علاوه‌بر رعایت مقررات عمومی حمل‌ونقل، کلیه‌ی شرایط و ضوابط مربوط به حمل‌ونقل محموله‌های ترافیکی، در هر سفر را، برابر مفاد این دستورالعمل، از مبدا (محل بارگیری)، تا مقصد (محل تخلیه)، در پروانه‌ی عبور، مطابق فرم الف ضمیمه، به‌صورت تایپ‌شده، و بدون خدشه و خراش، درج، پس ازممهورنمودن به مهرهای مدیر فنی و شرکت، به راننده، یا نماینده‌ای که به‌همراه وسیله‌ی نقلیه اعزام می‌نمایند، تحویل دهند.
تبصره‌ی یکـ درصورتی که فضای فرم الف ضمیمه، برای درج توضیحات لازم، درخصوص مسیرهای طولانی کافی نباشد، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌باید مسیر حمل را، به چندین قسمت تقسیم نموده، و برای هر قسمت از مسیر، پروانه‌ی عبور جداگانه صادر نمایند.
تبصره‌ی دوـ درصورتی‌که به‌کارگیری فن‌آوری‌های پیشرفته در حمل‌ونقل جاده‌ای، زمینه‌ی رعایت موثرتر و کارآمدتر مفاد این دستورالعمل را فراهم نماید، به‌کارگیری آنها، با رعایت استاندارد مربوط، و تایید سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، بلامانع است.
ماده‌ی ۷
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند، قبل از صدور بارنامه، و پروانه‌ی عبور، نسبت به حصول اطمینان از وضعیت فنی وسیله‌ی نقلیه، مطابق مفاد آیین‌نامه‌ی حمل‌ونقل بار و مسافر، مدت تعطیلی و لغو پروانه‌ی فعالیت شرکت‌ها و موسسات حمل‌ونقل جاده‌ای، و بارگیری، مطابق مقررات، همچنین، از مهار مناسب محموله، اقدام نمایند.
ماده‌ی ۸
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا قبل از صدور پروانه‌ی عبور، برای جابه‌جایی محموله‌های ترافیکی، نسبت به بررسی مسیر عبور، و محدودیت‌های وزن و ارتفاع موجود، همچنین، آخرین تغییرات انجام‌شده در این دستورالعمل، و محدودیت‌های وزن و ارتفاع، که در سایت اینترنتی سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، به‌روز می‌شود، و یا از طریق ادارات کل، و سازمان‌های حمل‌ونقل پایانه‌های استان‌ها اعلام می‌گردد، اقدام نمایند.
ماده‌ی ۹
ساعات مجاز حرکت وسایل نقلیه‌ی ترافیکی، از نیم ساعت بعد از طلوع آفتاب، تا نیم ساعت قبل از غروب آفتاب، می‌باشد. از این‌رو، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌باید برنامه‌ی زمانی سفر وسایل نقلیه را، با درج دقیق ساعت حرکت، در مناطق مختلف کشور، و نیز، در ماه‌های مختلف سال، به‌نحوی تنظیم نمایند که توقف آنها، در زمان‌های مناسب، و در توقف‌گاه‌های مشخص، در مسیر تعیین‌شده برای حرکت، صورت گیرد.
تبصره‌ی یکـ شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌توانند محموله‌های ترافیکی را، که در آنها، عرض، از ۳ متر، طول کل، از ۱۹ متر، وزن کل، از ۴۰ تن، و ارتفاع، از ۸۰/۴ متر تجاوز ننماید، با رعایت مفاد تبصره‌ی ماده‌ی ۲۱ این دستورالعمل، به‌شرط آن‌که محدودیت‌های ارتفاع کم‌تر از ۸۰/۴ متر، در مسیر وجود نداشته باشد، در هتگام شب نیز، جابه‌جا کنند.
تبصره‌ی دوـ شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌توانند در شهرهایی که محدودیت تردد وسایل نقلیه در روز اعمال می‌گردد، یا در روستاهایی که به‌دلیل عبور از کنار گذر پل‌ها، یا مواردی از این قبیل، حرکت وسایل نقلیه در روز خطرآفرین است، در شب، بین ساعت ۱۲ شب تا ۵ صبح، از منطقه‌ی موردنظر، عبور کنند.
ماده‌ی ۱۰
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، در روزهایی که به‌مناسب‌های خاص، از طرف سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، یا پلیس‌راه ناجا، دارای ممنوعیت تردد اعلام می‌شوند، مجاز به جابه‌جایی محموله‌ی ترافیکی نمی‌باشند. چنان‌چه در محورهایی از مسیرهای ارتباطی کشور، حرکت وسایل نقلیه‌ی ترافیکی، ممنوع تشخیص داده شود، فهرست محورهای مذکور، در سایت اینترنتی سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، یا از طریق سازمان‌های حمل‌ونقل و پایانه‌های استان، و شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، اعلام می‌گردد.
ماده‌ی ۱۱
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا در پایان هر ماه، نسخه‌ی دوم، و دیسکت حاوی اطلاعات کلیه‌ی پروانه‌های عبور صادرشده، در آن ماه، همچنین، نسخه‌ی اول کلیه‌ی پروانه‌های صادره‌شده، متعلق به یک ماه را، به سازمان‌های حمل‌ونقل و پایانه‌های استان‌ها، تحویل، و فرم‌های جدید دریافت نمایند. سازمان‌های حمل‌ونقل و پایانه‌های استان‌ها نیز، موظفند تا پروانه‌های عبور صادرشده، همچنین، توضیحات ارایه‌شده، توسط پلیس‌راه را، به‌صورت تصادفی، مورد بررسی قرارداده، و مراتب تخلفات شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی را، درخصوص رعایت مفاد این دستورالعمل، در صدور پروانه‌ی های عبور، یا رعایت ضوابط و شرایط مندرج در آنها، جهت اجرای ماده‌ی ۵۰ این دستورالعمل، به دفتر ایمنی و ترافیک، گزارش نمایند.
تبصرهـ مهلت تحویل نسخه‌های اول پروانه‌های عبور صادرشده، برای آن‌دسته از محموله‌هایی که، به‌دلیل ویژه‌گی‌های فنی، یا بروز مشکلات غیرقابل پیش‌بینی، بیش از یک ماه، در مسیر حرکت بوده‌اند، پس از تخلیه‌ی محموله، می‌باشد.
مقررات مربوط به وزن
ماده‌ی ۱۲
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا قبل از اقدام به حرکت وسایل نقلیه، اوزان گروه‌های محوری وسایل نقلیه را کنترل، و با جدول ۲ ضمیمه (جدول مربوط به اوزان مجاز وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی)، تطبیق نمایند. وسایل نقلیه‌ای که بارگیری آنها، مطابق اوزان محوری مجاز، صورت نگرفته باشد، تحت هیچ شرایطی، مجاز به حرکت و تردد، در راه‌های کشور نیستند.
محورهایی از وسایل نقلیه، که فاصله‌ی مراکز آنها، کم‌تر از ۲ متر باشد، در یک کشور محوری، محسوب می‌شوند، در غیر اینصورت، در گروه‌های محوری جداگانه، به‌حساب می‌آیند. با وجود این، محورهای ۴ تایی در کمرشکن‌ها، به‌صورت دو گروه محوری جداگانه، درنظر گرفته می‌شوند. کد انواع وسایل نقلیه، و فواصل محوری آنها، به‌همراه آرایش گروه‌های محوری، در جدول شماره‌ی ۳ ضمیمه، ارایه شده است.
تبصره‌ی یکـ پلیس‌راه، درصورت تشخیص، یا درخواست سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان، محور عبور وسیله‌ی نقلیه، نسبت به کنترل تصادفی اوزان گروه‌های محوری وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، در مکانی که سطح باسکول، بیشتر از ۴ سانتی‌متر نسبت به اطراف آن، اختلاف سطح نداشته باشد، اقدام، و درصورت مشاهده‌ی موارد تخلف، مطابق مفاد فصل دهم این دستورالعمل، اقدام می‌نمایند.
با وجود این، درصورت تطبیق اوزان گروه‌های محوری، با مقررات، تعداد دفعات توزین تصادفی وسیله‌ی نقلیه، در هر مسیر (مبدا تا مقصد)، نباید از دو بار، که بار دوم آن، با کسب نظر رییس قرارگاه پلیس راه استان انجام می‌شود، تجاوز کند، مگر این‌که تغییراتی در نحوه‌ی بارگیری وسیله‌ی نقلیه، به‌وجود آمده باشد.
تبصره‌ی دوـ وسایل نقلیه‌ای که آرایش بار محوری آنها، در جدول شماره‌ی ۳ ضمیمه، ارایه نشده است، نباید در حمل‌ونقل ترافیکی، مورد استفاده قرار گیرند.
ماده‌ی ۱۳
ادارات کل راه و ترابری، موظف هستند تا درصورت تغییر، در ظرفیت باربری پل‌های حوزه‌ی استحفاظی خود، مراتب را به انضمام محاسبات فنی لازم، به سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور اعلام، تا پس از بررسی و تایید، در فهرست پل‌های دارای محدودیت، قرار گیرند.
تبصرهـ تا‌زمانی‌که محدودیت ظرفیت پل‌های موضوع این ماده، توسط سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، تایید نشده باشد، هیچ‌کدام از دستگاه‌های نظارت‌کننده، مانند سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌ها، پلیس‌راه، یا اداره‌ی کل راه و ترابری استان، مجاز به جلوگیری از تردد وسایل نقلیه نیستند. در صورت جلوگیری از تردد وسیله نقلیه، دستگاه نظارت‌کننده، براساس مقررات جاری کشور، مسول جبران هزینه‌های تحمیل‌شده به شرکت حمل‌ونقل ترافیکی، و صاحب کالاف می‌باشد.
ماده‌ی ۱۴
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، مجاز به عبور وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، از روی پل‌هایی که به دلایل فنی، دارای محدودیت وزن پایین‌تر از میزان مجاز بارگیری وسایل نقلیه، یا گروه محوری اوزان باشند، نیستند.
ازاین‌رو، ضمن درج فهرست پل‌هایی از این قبیل، در پروانه‌ی عبور، موظف هستند تا دست‌کم، ۳ روز قبل از زمان عبور، از کنار گذر پل‌ها، موضوع را به اداره‌ی راه و ترابری محل اطلاع داده، و مراتب عبور از کنار گذر پل‌ها را، در صورت‌جلسه، مطابق فرم ضمیمه، تکمیل، به انضمام نسخه‌ی اول پروانه‌ی عبور، به سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان، تحویل نمایند. فرم تکمیل شده، باید تا تخلیه‌ی محموله، به‌همراه وسیله‌ی نقلیه بوده، درصورت لزوم، به‌منظور کنترل، به مامورین پلیس‌راه، ارایه گردد.
تبصره‌ی یکـ رعایت مفاد این ماده، برای حرکت وسایل نقلیه‌ی بدون بار، الزامی نیست.
تبصره‌ی دوـ درصورتی‌که، پل‌های دارای محدودیت، واقع در مسیر، دارای کنارگذر نباشند، و امکان احداث آن نیز، وجود نداشته باشد، شرکت‌های حمل‌ونقل، موظف هستند تا از مسیرهای جایگزین استفاده کنند.
تبصره‌ی سهـ ادارات کل راه و ترابری، موظفند تا، حداکثر ظرف ۲۴ ساعت پس از زمان اعلام‌شده، توسط شرکت حمل‌ونقل ترافیکی، برای عبور از کنارگذر پل‌ها، نسبت به اعزام نماینده، برای نظارت بر عبور محموله، از کنارگذر پل‌ها اقدام نمایند، در غیر اینصورت، مسول جبران هزینه‌های مربوط به توقف وسیله‌ی نقلیه و محموله، برای شرکت حمل‌ونقل، و صاحب کالا، می‌باشند.
ماده‌ی ۱۵
عبور محموله‌های فوق‌سنگین، که مجموع وزن کشنده، بوژی و محموله‌ی آن، بیش از ۹۶ تن باشد، از روی پل‌های با دهانه‌ی بیش از ۱۰ متر، ممنوع است. این‌گونه از پل‌ها، مشمول مقررات ماده‌ی ۱۴ این دستورالعمل می‌باشند.
تبصرهـ درصورتی‌که مجموع وزن بوژی، و محموله، درمورد وسایل نقلیه‌ی موضوع این ماده، کم‌تر یا مساوی ۹۶ تن باشد، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌توانند با عبوردادن کشنده، به‌طرف دیگر پل، بوژی و محموله را، با حداکثر سرعت ۵ کیلومتر در ساعت، به‌وسیله‌ی دستگاه وپنچ، یا بکسلف به‌طرف دیگر پل بکشند. ادارات راه و ترابری نیز، با رعایت مفاد ماده‌ی ۱۴، موظف به همکاری در این خصوص، می‌باشند.
ماده‌ی ۱۶
چنان‌چه محموله‌ی ترافیکی، از جمله، وسایلی نظیر بلدوزر، لودر، گریدر، بیل مکانیکی و… باشد، که دارای توان حرکتی مناسب، در عبور از کنارگذر پل‌ها هستند، و پل، دارای محدودیت کم‌تر از وزن کل وسیله‌ی نقلیه باشد، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، مجاز هستند تا محموله را، بدون واردشدن آسیب و صدمه، به تاسیسات راه، از کنار پل، عبور داده، و وسیله‌ی نقلیه نیز، بدون محموله، پس ازعبور از روی پل، اقدام به سوارنمودن مجدد محموله نماید.
این‌گونه اقدام، در حمل‌ونقل ترافیکی، به‌منزله‌ی عبور از کنارگذر پل محسوب شده، و ادارات راه و ترابری نیز، با رعایت مفاد ماده‌ی ۱۴، موظف به همکاری می‌باشند.
ماده‌ی ۱۷
مسولیت احداث کنارگذر، در مورد پل‌های واقع در مسیر، که دارای ظرفیت محدود باربری هستند، به‌عهده‌ی شرکت حمل‌ونقل ترافیکی می‌باشد، و ادارات کل راه و ترابری، موظف هستند تا با شرکت‌های حمل‌ونقل، در احداث کنارگذر پل‌ها، به‌نحوی که به تاسیسات و ابنیه‌ی فنی راه، صدمه وارد ننماید، همکاری کنند.
تبصرهـ به‌منظور اقتصادی‌بودن احداث کنارگذرها، در مسیرهای مهم حمل‌ونقل ترافیکی، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌توانند تعدادی از کنارگذرها را، به‌صورت دایمی احداث، و مسولیت مرمت و نگه‌داری آنها را نیز، به‌عهده گیرند.
علایم هشداردهنده و اسکورت
ماده‌ی ۱۸
برای حرکت وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، باید خودروهای سواری، یا وانت اسکورت، با علایم و تجهیزات هشداردهنده، دیگر وسایل نقلیه را، از تردد وسایل نقلیه‌ی ترافیکی، آگاه نمایند. به‌این منظور، خودروهای اسکورت، به‌نحو زیر تعیین می‌گردد:
الف) اگر وزن کل (وسیله‌ی نقلیه با محموله) وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، بیش از ۵۰ تن، و تا ۶۲ تن باشد، یک خودرو، و اگر بیشتر از ۶۲ تن باشد، دو خودرو، برای اسکورت لازم است.
ب) اگر طول کل وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، بیش از ۲۰ متر، و تا ۲۲ متر باشد، یک خودرو، و اگر بیشتر از ۲۲ متر باشد، دو خودرو، برای اسکورت لازم است.
تبصره‌ی یکـ تعداد خودروهای اسکورت لازم برای هر وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، برابر با حداکثر مقادیر حاصله از بندهای الف تا ج این ماده می‌باشد. با وجود این، تردد در قسمت‌هایی از مسیر که، خطوط رفت‌وبرگشت آنها، از هم جدا شده باشند، حداکثر یک خودرو، به‌عنوان تعداد اسکورت، در آن قسمت از مسیر، تعیین می‌گردد، حتا اگر، بیش‌ترین تعداد اسکورت، براساس بندهای الف تا ج، دو دستگاه باشد.
تبصره‌ی دوـ خودروی اسکورت وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، تنها باید از نوع سواری، یا وانت، بدون نقص فنی باشد و استفاده از انواع دیگر وسایل نقلیه، نظیر مینی‌بوس، ون، و …، به‌عنوان اسکورت، ممنوع است.
ماده‌ی ۱۹
خودرو اسکورت، باید دارای علایم و تجهیزات زیر باشد:
۱ـ چراغ گردان، به‌رنگ زرد، که وسط سقف نصب شده باشد
۲ـ تابلویی که روی آن، کلمات احتیاط، و محموله‌ی ترافیکی، نوشته شده باشد
۳ـ یک عدد پرچم قرمزرنگ، به ابعاد ۵۰×۵۰ سانتی‌متر، با دو خط شبرنگ، به‌عرض ۵ سانتی‌متر، مطابق با استاندارد EN۴۷۱، که در سمت چپ ستون وسط خودرو، نصب شده باشد
۴ـ چراغ چشمک‌زن الکتریکی، از نوع آذرخشی (XENON)
۵ـ جعبه‌ی کمک‌های اولیه‌ی درمانی
۶ـ یک عدد کپسول آتش‌نشانی ۴ کیلویی، از نوع بالن داخل، دارای تاریخ اعتبار مصرف
ماده‌ی ۲۰
وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، باید دارای لوازم و تجهیزات زیر باشند:
۱ـ چهار عدد چراغ چشمک‌زن الکتریکی، از نوع آذرخشی (Xenon)
۲ـ چهار عدد مثلث شبرنگ، یا تابلو سه‌وجهی
۳ـ دو عدد گوه، برای ثابت نگه‌داشتن وسیله‌ی نقلیه، هنگام توقف
۴ـ یک عدد جعبه‌ی کمک‌های اولیه‌ی درمانی
۵ـ یک عدد کپسول آتش‌نشانی، با ظرفیت دست‌کم ۶ کیلو، از نوع بالن داخل، دارای تاریخ اعتبار مصرف
تبصرهـ انرژی چراغ‌های الکتریکی بند ۱، باید مستقل از باطری خودرو تامین گردد.
ماده‌ی ۲۱
چنان‌چه وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، محموله‌ای با عرض بیش از ۴ متر را حمل می‌نماید، باید چهار گوشه‌ی طرفین محموله، با چراغ‌های گردان، یا چشمک‌زن آذرخشی (Xenon)، مشخص شود. درصورتی‌که عرض محموله، از مقدار فوق تجاوز ننماید، ولی طول کل محموله، و وسیله‌ی نقلیه، بیش از ۲ متر باشد، دو گوشه‌ی عقب طرفین محموله، باید با چراغ‌های گردان، یا چشمک‌زن آذرخشی (Xenon)، مشخص شوند.
تبصرهـ وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، که تردد آنها، براساس مفاد این دستورالعمل، نیاز به همراهی اسکورت نداشته باشند، با هر ابعاد و اوزانی، باید مجهز به دو عدد چراغ چشمک‌زن، از نوع آذرخشی (Xenon)، یا چراغ‌گردان، به‌رنگ زرد، نصب شده، یکی روی اتاق وسیله‌ی نقلیه، و دیگری، در انتهای محموله باشد.
ماده‌ی ۲۲
چراغ‌های جلوی وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، و اسکورت‌های آنها، باید درحین حرکت، روشن باشند.
ماده‌ی ۲۳
درصورتی‌که، یک خودروی اسکورت، برای همراهی وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، تعیین گردد، خودرو باید در جلوی وسیله‌ی نقلیه، حرکت کند. درصورت تعیین دو خودروی اسکورت، برای وسیله‌ی نقلیه، یک خودرو باید در جلو، و دیگری در عقب وسیله‌ی نقلیه، حرکت کند.
تبصرهـ در مسیرهایی که خطوط رفت‌وبرگشت آنها، از یکدیگر جدا شده‌اند، خودروی اسکورت، باید در عقب وسیله‌ی نقلیه، حرکت کند.
ماده‌ی ۲۴
خودروی اسکورتی که در جلوی وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی حرکت می‌کند، ملزم است فاصله‌ای حداکثر تا ۱۵۰ متر، وخودروی اسکورتی که در عقب وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی حرکت می‌کند، ملزم است فاصله ای حداکثر تا ۱۰۰ متر را، با وسیله‌ی نقلیه‌ی ترافیکی، در طول مسیر، حفظ کند.
ماده‌ی ۲۵
وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، تنها مجاز به توقف در پارکینگ‌های مناسب می‌باشند، و هنگام توقف وسایل نقلیه، باید با استفاده از گوه، ثابت نگه داشته شوند. پارکینگ مناسب، به محلی اطلاق می‌گردد، که لبه‌ی بار، یا وسیله‌ی نقلیه، پس از توقف در آن، حداقل ۳ متر از لبه‌ی راه، فاصله داشته باشد.
تبصرهـ درصورت بروز موارد خاص و اضطراری، که وسیله‌ی نقلیه، در مکانی غیر از مکان‌های فوق، مجبور به توقف شود، رعایت موارد زیر الزامی است:
۱ـ درصورت توقف وسیله‌ی نقلیه در شب، یک چراغ الکتریکی، به فاصله‌ی ۷۰ متر از جلو، یکی به فاصله‌ی ۷۰ متر از عقب، و دو عدد، در پهلوی وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، در سمت جاده، قرار گیرد.
۲ـ درصورت توقف وسایل نقلیه در روز، یک مثلث شبرنگ، به فاصله‌ی ۷۰ متری از جلو، یکی به فاصله‌ی ۷۰ متری از عقب، و دو عدد، در پهلوی وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، و در سمت جاده قرار گیرد.
ماده‌ی ۲۶
کلیه‌ی راننده‌گان، و خدمه‌ی همراه وسایل نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، و اسکورت‌های آنها، درصورت توقف وسیله‌ی نقلیه، یا انجام عملیات حمل‌ونقل، و کنترل‌های لازم، موظف به استفاده از لباس‌های شبرنگ، و روزرنگ، مطابق استاندارد EN۴۷۱ می‌باشند.
سرعت مجاز
ماده‌ی ۲۷
حامل محموله‌ی ترافیکی و اسکورت‌های آن، به‌شرح زیر تعیین می‌گردد:
الف) سرعت مجاز وسایل نقلیه، با طول کل تا ۲۰ متر، ۶۰ کیلومتر، بین ۲۰ تا ۳۰ متر، ۴۵ کیلومتر، و بیش از ۳۰ متر، ۴۰ کیلومتر در ساعت می‌باشد.
پ) سرعت مجاز وسایل نقلیه، با عرض بین ۶۰/۲ تا ۳ متر، ۶۰ کیلومتر، بین ۳ تا ۴ متر، ۴۵ کیلومتر، و بیش از ۴ متر، ۴۰ کیلومتر در ساعت می‌باشد.
ت) سرعت مجاز وسایل نقلیه، با ارتفاع ۵۰/۴ تا ۵ متر، ۶۰ کیلومتر، بین ۵ تا ۶ متر، ۴۵ کیلومتر، و بیش از ۶ متر، ۴۰ کیلومتر در ساعت می‌باشد.
ث) سرعت مجاز وسایل نقلیه، با وزن کل بین ۴۰ تا ۶۲ تن، ۶۰ کیلومتر، بین ۶۲ تا ۹۶ تن، ۴۵ کیلومتر، و بیش از ۹۶ تن، ۳۰ کیلومتر در ساعت می‌باشد.
تبصرهـ سرعت مجاز وسایل نقلیه، برابر با حداقل مقداری است که با توجه به بندهای “الف تا د” این ماده، تعیین می‌گردد. باوجود این، رعایت مقررات مربوط به سرعت ایمن، و تابلوهای محدودیت سرعت نصب‌شده در جاده‌ها، الزامی است.
ماده‌ی ۲۸
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا میزان حداکثر سرعت مجاز وسایل نقلیه را، با تابلویی دایره‌ای شکل، به قطر ۲۵ سانتی‌متر، با رنگ سفید، و نوشته‌ی مشکی، و حاشیه‌ی قرمز، به عرض ۳ سانتی‌متر، که در سمت چپ و عقب وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی نصب شده باشد، به اطلاع دیگر راننده‌گان برسانند.
ماده‌ی ۲۹
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا صفحات تاخوگراف، از نوع استاندارد، با سوراخ گلابی شکل، به‌تعداد راننده‌گان، و روزهای سفر وسیله‌ی نقلیه را، با درج تاریخ استفاده، و شماره‌ی پلاک وسیله‌ی نقلیه، ممهور، و در اختیار راننده (راننده‌گان)، یا نماینده‌ای که به‌همراه وسیله‌ی نقلیه اعزام می‌نمایند، قرار دهند.
از این‌رو، راننده، یا راننده‌گان، موظف هستند تا صفحه‌ی مربوط به تاریخ مشخص، و متعلق به خود را، در تاخوگراف قرار داده، و درصورت درخواست پلیس‌راه، ارایه نمایند. علاوه براین، ضرورت دارد تا صفحات ۷ روز قبل عمل‌کرد وسیله‌ی نقلیه، و راننده‌گان، و صفحات مربوط به یک ماه گذشته، در شرکت حمل‌ونقل ترافیکی، موجود باشند.
تبصرهـ سازمان‌های حمل‌ونقل و پایانه‌های استان‌ها، با همکاری پلیس‌راه، نسبت به بررسی تاخوگراف وسایل نقلیه، به‌صورت تصادفی اقدام، و درصورت بروز تخلف، ضمن اعمال مقررات فصل دهم، مراتب را به دفتر ایمنی و ترافیک، گزارش می‌نمایند.
با این‌وجود، مامورین پلیس‌راه، می‌توانند نسبت به کنترل تاخوگراف وسایل نقلیه، برابر مقررات موجود در ماده‌ی ۷۲۴ قانون مجازات اسلامی، همچنین، رعایت سرعت و ساعت کار مجاز راننده‌گان، مطابق قوانین و مقررات مربوط، و مقررات فصل دهم این دستورالعمل، اقدام نمایند.
مقررات مربوط به ارتفاع
ماده‌ی ۳۰
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا مسیر حمل محموله‌ی ترافیکی را، به‌نحوی تعیین کنند که، کلیه‌ی محدودیت‌های ارتفاع، در مسیر، که دارای ارتفاع مجاز کم‌تر از ارتفاع وسیله‌ی نقلیه و محموله باشند، در پروانه‌ی عبور، ذکر، و ضرورت عبور از کنارگذر نیز، قید گردد. درصورت عدم وجود کنارگذر، یا عدم امکان احداث آن، از مسیرهای جایگزین دیگر، استفاده نمایند.
تبصرهـ بخشی از محدودیت‌های ارتفاع، شامل تونل‌ها، پل‌های مربوط به تقاطع‌های غیرهم‌سطح، و تقاطع‌های راه‌آهن (گذرگاه‌ها)، که در سایت اینترنتی سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، موجود، و به‌روزرسانی‌شده، یا از طریق سازمان‌های حمل‌ونقل و پایانه‌های استان‌ها اعلام می‌شود، دردست‌رس هستند، ولی برای بخشی دیگر از محدودیت‌های ارتفاع، نظیر لوله‌های آب‌رسانی، پل‌های عابر پیاده، یا محدودیت‌های ارتفاعی که در محدوده‌ی شهری قرار می‌گیرند، و در سایت فوق موجود نیست، شرکت حمل‌ونقل ترافیکی، موظف است تا قبل از اقدام به تعیین مسیر، یا صدور پروانه‌ی عبور، نسبت به بررسی دقیق مسیر حمل، اقدام نماید.
ماده‌ی ۳۱
چنان‌چه ارتفاع وسیله‌ی نقلیه و محموله، بیش از ۶ متر باشد، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا در طول مسیر، مراتب را به ادارات برق منطقه‌ای اطلاع داده، و با موافقت آنها، نسبت به ادامه‌ی مسیر، یا درصورت لزوم، قطع و وصل مجدد هادی‌های برق، که با جاده تلاقی دارند، اقدام نمایند.
ماده‌ی ۳۲
درصورتی‌که محدودیت‌های ارتفاع (کم‌تر از ارتفاع کل وسیله‌ی نقلیه و محموله)، مربوط به تونل‌ها باشد، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا، حداقل ۳ روز قبل از زمان عبور از کنارگذر تونل را، به اطلاع اداره‌ی راه و ترابری محل رسانده، و در زمان اعلام‌شده، نماینده‌ی شرکت حمل‌ونقل ترافیکی، در محل حاضر، و بر عبور وسیله‌ی نقلیه، از کنارگذر تونل، نظارت داشته باشد.
تبصرهـ رعایت مفاد تبصره‌ی ۳ از ماده‌ی ۱۴، در اجرای این ماده، در مورد عبور از کنارگذر تونل‌ها نیز، الزامی است.
ماده‌ی ۳۳
درصورتی‌که ارتفاع وسیله‌ی نقلیه و محموله، بیش از ارتفاع مجاز غیرقابل عبور، در گذرگاه‌های راه‌آهن باشد، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا، حداقل ۳ روز قبل از زمان عبور، از روی ریل مجاور گذرگاه، مراتب را به شرکت راه‌آهن منطقه، اطلاع داده، سپس با هماهنگی نماینده‌گی شرکت راه‌آهن منطقه، از روی ریل مجاور گذرگاه، عبور نمایند.
تبصرهـ رعایت مفاد تبصره‌ی ۳ از ماده‌ی ۱۴، با درنظرگرفتن شرکت راه‌آهن منطقه، به‌جای اداره‌ی راه و ترابری، در اجرای این ماده نیز، الزامی است.
ماده‌ی ۳۴
احداث کنارگذر، در مورد تونل‌ها و گذرگاه‌های راه‌آهن دارای محدودیت ارتفاع نیز، مشمول مفاد ماده‌ی ۱۷ این دستورالعمل، و تبصره‌ی آن، می‌باشد.
ماده‌ی ۳۵
درصورتی‌که محموله، به‌دلیل داشتن ارتفاع کم‌تر از حد مجاز، روی یکدیگر قرار گرفته باشد، ارتفاع کل آن، تحت هیچ شرایطی، نباید از ۵/۴ متر تجاوز کند.
مقررات مربوط به عرض
ماده‌ی ۳۶
میزان عرض محموله‌ی ترافیکی، پس از بارگیری، باید به‌نحو مناسب، اندازه‌گیری، و بیش‌ترین عرض، در مورد محموله‌هایی که دارای عرض یک‌سان، در طول وسیله‌ی نقلیه نیستند، به‌عنوان عرض، درنظر گرفته شود.
ماده‌ی ۳۷
بارگیری و حمل محموله‌های ترافیکی، با عرض بیش از ۵ متر، با وسایل نقلیه‌ی دارای بارگیری کفی، ممنوع است. چنان‌چه ضرورت حمل چنین محموله‌هایی وجود داشته باشد، محموله باید، با درنظرگرفتن وزن، توسط کمرشکن مناسب، حمل شود.
ماده‌ی ۳۸
درصورتی‌که عرض کل وسایل نقلیه، بین ۴ تا ۶ متر باشد، به تشخیص پلیس‌راه، یک دستگاه خودرو پلیس‌راه، می‌تواند وسیله‌ی نقلیه را، در مکان‌هایی که تردد وسایل نقلیه، با عرض بین مقادیر فوق، خطرآفرین است، همراهی کند.
بنابراین، در این شرایط، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا در مسیر، مراتب را به مامورین پلیس‌راه، اطلاع داده، و نظر پلیس‌راه را، درخصوص لزوم، یا عدم لزوم همراهی، با وسیله‌ی نقلیه، به‌طورکتبی، دریافت دارند.
ماده‌ی ۳۹
درصورتی‌که عرض محموله‌ی ترافیکی وسیله‌ی نقلیه، بیش از ۶ متر باشد، یکی از وسایل نقلیه‌ی متعلق به پلیس‌راه، وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی را، در طول مسیر، همراهی، و درصورت لزومف نسبت به هدایت ترافیک سایر وسایل نقلیه، و توقف احتمالی آنها، اقدام می‌نماید. بنابراین، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا در طول مسیر، هماهنگی‌های لازم را، با پلیس‌راه محل، به‌عمل آورند.
تبصره‌ی یکـ در راه‌های فرعی، راه‌های روستایی، و راه‌هایی که نظارت پلیس‌راه، به‌صورت دایم در آنها صورت نمی‌گیرد، شرکت حمل‌ونقل ترافیکی، موظف است تا یکی از اسکورت‌های آموزش‌دیده را، با تمامی تجهیزات، و علایم هشداردهنده‌ی مناسب، به‌کار گمارده، و نسبت به هدایت دیگر وسایل نقلیه، اقدام کند.
تبصره‌ی دوـ مامورین پلیس‌راه، می‌توانند درصورت تشخیص، فعالیت اسکورت مربوط به تبصره‌ی یک این ماده راه، به‌عهده گیرند، و شرکت حمل‌ونقل ترافیکی نیز، موظف به همکاری، می‌باشد.
ماده‌ی ۴۰
درصورتی‌که محموله‌ی ترافیکی، به‌دلیل داشتن عرض کم‌تر از عرض بارگیر وسیله‌ی نقلیه، درکنار هم قرار گرفته باشد، تحت هیچ شرایطی، نباید از بغل وسیله‌ی نقلیه، بیرون بماند.
مقررات مربوط به طول
ماده‌ی ۴۱
درصورتی‌که، طول محموله، غیرقابل تفکیک، با درنظرگرفتن مفاد تبصره‌ی دو از ماده‌ی ۱ ، بیش از طول بارگیرهای موجود در حمل‌ونقل جاده‌ای باشد، محموله باید توسط بارگیری منفصل، حمل شود، به‌نحوی که، قسمت انتهایی بارگیر، دارای سیستم‌های کنترل ترمز و روشنایی، وابسته به سیستم وسیله‌ی نقلیه، باشد.
ماده‌ی ۴۲
چنان‌چه طول محموله و وسیله‌ی نقلیه، بیش از ۴۰ متر باشد، اسکورت‌ها موظف هستند تا هنگام عبور وسیله‌ی نقلیه، در پیچ‌ها، یا تونل‌ها، اقدام به توقف سایر وسایل نقلیه نمایند، و وسیله‌ی نقلیه‌ی حامل محموله‌ی ترافیکی، بتواند از محور وسط پیچ، یا تونل، عبور نماید. محورهای عقب این‌گونه از وسایل نقلیه، درصورت منفصل‌بودن، باید دارای صفحه‌ی گردان باشند.
تبصرهـ پلیس‌راه، درصورت تشخیص، می‌تواند در مسیرهای از قبل تعیین‌شده، مقررات این ماده را، برای وسایل نقلیه‌ی با طول بین ۳۰ تا ۴۰ متر نیز، اعمال نماید.
ماده‌ی ۴۳
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، موظف هستند تا قبل از اقدام به صدور پروانه‌ی عبور، برای وسایل نقلیه‌ای با طول کل بیش از ۳۰ متر، نسبت به بررسی مسیر، اقدام، و محل تمام نقاطی که، تردد وسایل نقلیه، با طول فوق، برای دیگر وسایل نقلیه، مخاطره‌آمیز است را، مشخص، و به‌منظور کنترل‌های لازم، برای هدایت دیگر وسایل نقلیه، دراختیار راننده، یا نماینده‌ی اعزامی همراه وسیله‌ی نقلیه، قرار دهند.
ماده‌ی ۴۴
درصورتی‌که محموله‌ی ترافیکی‌ای، به‌دلیل داشتن طول کم‌تر از طول بارگیر وسیله‌ی نقلیه، پشت‌سر هم قرارگرفته باشد، تحت هیچ شرایطی، نمی‌تواند از عقب وسیله‌ی نقلیه، بیرون بماند.
مقررات خاص
ماده‌ی ۴۵
شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، که محموله‌هایی نظیر کمباین، بلدوزر، سایدبوم، و فینیشر را، حمل می‌نمایند، به‌شرطی می‌توانند قطعات جداشده‌ی این‌گونه محموله‌ها، شامل دروکن، تیغه، لوله‌گذار و آسفالت پخش‌کن را نیز، حمل کنند، که ضمن بازکردن آنها، و رعایت وزن مجاز، موضوع ماده‌ی ۱۲، مقررات مربوط به مواد ۳۴، ۴۰ و ۴۴ این دستورالعمل را نیز، به‌طور کامل، رعایت نموده باشند. در غیر اینصورت، باید قطعات جداشده را، با وسیله‌ی نقلیه‌ی دیگری حمل کنند.
ماده‌ی ۴۶
تردد وسایل نقلیه‌ی ترافیکی، در آزادراه‌ها، یا راه‌هایی که به‌طور کلی، برای تردد وسایل نقلیه‌ی حامل بار، ممنوع اعلام شده‌اند، مجاز نیست. درصورتی‌که برای حمل محموله‌ی ترافیکی، مسیر دیگری، غیر از آزاد‌راه، یا راه‌های ذکرشده (به تشخیص سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌ها، یا رییس قرارگاه پلیس‌راه استان محل عبور)ف وجود نداشته باشد، شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، می‌توانند با هماهنگی پلیس‌راه استان، در این‌گونه راه‌ها، یا بخشی از آنها، با رعایت موارد ایمنی، تردد، و در اولین خروجی ممکن، از آنها، خارج شوند.
نظارت و تخلفات
ماده‌ی ۴۷
درصورتی‌که مامورین پلیس‌راه، یا سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان، به عدم رعایت مفاد این دستورالعمل، در صدور پروانه‌ی عبور، یا عدم رعایت مفاد مندرج در پروانه‌ی عبور، درحین حمل، واقف شوند، می‌باید ضمن متوقف نمودن وسیله‌ی نقلیه، در پارکینگ مناسب، مراتب را، به سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان محل توقف نیز، گزارش نمایند.
سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان محل توقف، ضمن بررسی، مراتب را جهت تعیین تکلیف نهایی حمل محموله، و ابلاغ به شرکت حمل‌ونقل صادرکننده‌ی پروانه‌ی عبور، به سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان محل صدور پروانه‌ی عبور، اطلاع می‌دهد.
دراین‌صورت، شرکت حمل‌ونقل ترافیکی، موظف است،، ضمن پرداخت خسارت احتمالی وارده به راه، و ابنیه‌ی فنی، مطابق مقررات، نسبت به صدور پروانه‌ی عبور دیگری، برای ادامه‌ی مسیر حرکت وسیله‌ی نقلیه، اقدام، و سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان محل توقف نیز، گزارش کامل موضوع را، به‌همراه اصل پروانه‌ی عبور، و اسناد لازم، جهت اجرای ماده‌ی ۵۰ این دستورالعمل، به دفتر ایمنی و ترافیک، ارسال نماید.
تبصرهـ درصورت امتناع شرکت حمل‌ونقل ترافیکی صادرکننده‌ی پروانه‌ی عبور، از پذیرش مسولیت، یا عدم همکاری، یا وجود اختلاف‌نظر، با سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان محل صدور پروانه‌ی عبور، مراتب به دفتر ایمنی و ترافیک، گزارش، و نظر آن دفتر، ملاک عمل خواهد بود.
ماده‌ی ۴۸
درصورتی‌که شرکت‌ها، یا موسسات حمل‌ونقل، بدون صدور پروانه‌ی عبور، اقدام به حمل محموله‌ای نمایند، که از نظر ابعاد و اوزان، مشمول این دستورالعمل باشد، به‌نحو زیر اقدام می‌گردد:
الف) چنان‌چه شرکت متخلف، دارای مجوز حمل‌ونقل ترافیکی باشد، برای ادامه‌ی مسیر، پروانه‌ی عبور، صادر، و اقدام یادشده، مطابق ماده‌ی ۵۰ این دستورالعمل، مورد رسیده‌گی قرار خواهد گرفت.
ب) درصورتی‌که شرکت، یا موسسه‌ی حمل‌ونقل، دارای مجوز حمل‌ونقل ترافیکی نباشد، شرکت، یا موسسه‌ی حمل‌ونقل نیز، در کمیسیون ماده‌ی ۱۲ آیین‌نامه‌ی حمل‌ونقل بار و مسافر، و مدت تعطیلی، و لغو پروانه‌ی فعالیت شرکت‌ها و موسسات حمل‌ونقل جاده‌ای، مطرح، و حسب نظر کمیسیون، از یک‌ماه تا یک‌سال، به لغو موقت پروانه‌ی فعالیت، و درصورت تکرار، به لغو دایم پروانه‌ی فعالیت، محکوم خواهد شد.
ماده‌ی ۴۹
درصورتی‌که وسایل نقلیه، بدون داشتن بارنامه، و پروانه‌ی عبور، اقدام به جابه‌جایی محموله‌ی ترافیکی نمایند، وسیله‌ی نقلیه، در پارکینگ مناسب، متوقف، و ادامه‌ی مسیر، از طریق صاحب کالا، و با مسولیت یک شرکت حمل‌ونقل ترافیکی دیگر، با صدور بارنامه، و پروانه‌ی عبور، و رعایت مفاد قانون الزام شرکت‌ها و موسسات حمل‌ونقل جاده‌ای، به استفاده از صورت‌وضعیت و بارنامه، امکان‌پذیر خواهد بود.
ماده‌ی ۵۰
دفتر ایمنی و ترافیک، ضمن بررسی عمل‌کرد شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، درخصوص رعایت مفاد این دستورالعمل، در صدور پروانه‌های عبور، یا رعایت مفاد آن، در هنگام جابه‌جایی محموله‌ی ترافیکی، براساس گزارش‌های ارسالی پلیس‌راه، و سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان، درصورت بروز تخلف، پس از احتساب امتیاز منفی، براساس جدول شماره‌ی ۴ ضمیمه‌ی این دستورالعمل، به‌نحو زیر اقدام نماید:
۱ـ درصورت مجموع حداقل ۲۰ امتیاز منفی، به‌مدت دو ماه، جلوگیری از صدور پروانه‌ی عبور، برای محموله‌های ترافیکی
۲ـ درصورت مجموع حداقل ۳۵ امتیاز منفی، به‌مدت شش‌ماه، جلوگیری از صدور پروانه‌ی عبور، برای محموله‌های ترافیکی، و لغو موقت پروانه‌ی فعالیت، از یک‌ماه تا سه‌ماه، براساس تصمیم کمیسیون ماده‌ی ۱۲ آیین‌نامه‌ی حمل‌ونقل بار و مسافر، و مدت تعطیلی و لغو فعالیت شرکت‌ها و موسسات حمل‌ونقل جاده‌ای
۳ـ درصورت مجموع حداقل ۵۰ امتیاز منفی، به‌مدت یک‌سال، جلوگیری از صدور پروانه‌ی عبور، برا ی محموله‌های ترافیکی، و لغو موقت پروانه‌ی فعالیت، از سه‌ماه تا یک‌سال، براساس تصمیم کمیسیون نام‌برده
۴ـ درصورت مجموع حداقل۷۰ امتیاز منفی، لغو موقت پروانه‌ی فعالیت، به‌مدت بیش از یک‌سال، یا لغو دایم آن، براساس تصمیم کمیسیون نام‌برده
احکام صادرشده در اجرای این ماده، از طریق دفتر ایمنی و ترافیک، به سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های استان، اعلام، و سازمان یادشده، موظف است درمورد جلوگیری از صدور پروانه‌ی عبور، برای محموله‌های ترافیکیف به‌طور مستقل، و درمورد لغو موقت پروانه‌ی فعالیت (جلوگیری از فعالیت حمل‌ونقل جاده‌ای)، با هماهنگی نیروی انتظامی، براساس مفاد آیین‌نامه‌ی نام‌برده، اقدام نماید.
تبصره‌ی یکـ درصورت برخورد قانونی با شرکت‌های حمل‌ونقل ترافیکی، و صدور حکم، یا گذشت بیش از دوسال از زمان بروز تخلف، معادل ۲۰ درصد، از امتیاز منفی، موضوع صدور حکم، یا امتیاز منفی، مربوط به تخلف، در سابقه‌ی تخلف شرکت، باقی خواهد ماند.
تبصره‌ی دوـ اجرای مقررات مربوط به این ماده، در صدور و اجرای احکام، مانع از اعمال مقررات، توسط مامورین پلیس‌راه، و پرداخت خسارات وارده، براساس مقررات جاری کشور، نخواهد بود.
تبصره‌ی سهـ درصورت بروز هرکدام از این موارد، ذکرشده در مواد ۴۷، ۴۸، و ۴۹، به‌وسیله‌ی نقلیه، زمانی اجازه‌ی حرکت داده خواهد شد که، تمامی مفاد این دستورالعمل، در مورد وسیله‌ی نقلیه، محموله، و اسناد و مدارک مربوط، رعایت، و خسارات وارده به راه و ابنیه‌ی فنی نیز، پرداخت شده باشد.
ماده‌ی ۵۱
این دستورالعمل، در ۵۱ ماده، و ۳۴ تبصره، تدوین، و کلیه‌ی دستورالعمل‌ها، و مقررات مغایر مرتبط با موضوع حمل‌ونقل ترافیکی، براساس آن، لغو می‌گردد.
محموله ترافیکی چیست؟ سوالی بود که سعی کردیم به آن پاسخ دهیم. برای حفظ ایمنی همه افراد و تجهیزات ،دستورالعمل ها و قوانین حمل بار ترافیکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد. دیدگاه های خود را در این مورد با ما در میان بگذارید.
