آیا تابه‌حال فکر کرده‌اید که پشت‌صحنه ورود و خروج کالاها به کشور چه پیچیدگی‌هایی وجود دارد؟ ترخیص کالا از گمرک فرایندی کلیدی در تجارت بین‌المللی است که نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت تجاری بازرگانان ایفا می‌کند. این پروسه شامل مراحل اداری و قانونی است که نیاز به دقت و دانش عمیق از قوانین گمرکی دارد.
ازآنجاکه هر کالا قبل از ورود به بازار باید مجوزهای لازم را دریافت کند، درک هزینه‌ها و مدارک موردنیاز برای ترخیص کالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با شناخت دقیق از حقوق ورودی، هزینه‌های انبارداری و بارگیری، بازرگانان می‌توانند از مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و هزینه‌های خود را به حداقل برسانند.
اگر شماهم نیازمند اطلاعات بیشتری از دنیای بزرگ ترخیص کالای گمرکی هستید، باید گفت که در ادامه مقاله از باریکا به بررسی عمیق‌تر از نحوه ترخیص کالا از گمرک و مراحل آن خواهیم پرداخت.
مروری بر اهمیت ترخیص کالا از گمرک
ترخیص کالا از گمرک یکی از مهم‌ترین مراحل در فرایند واردات و صادرات کالا بوده که برای بازرگانان اهمیت بالایی دارد. این فرایند با قوانین و مقررات خاصی همراه است که عدم رعایت آن‌ها می‌تواند منجر به مشکلاتی نظیر توقیف کالا به‌عنوان کالای قاچاق و تحمیل خسارات مالی و اعتباری شود.
شرکت‌های تخصصی ترخیص کالا، با تجربه و آگاهی کامل از قوانین و مراحل گمرکی می‌توانند این فرایند را به طور کارآمدتری انجام دهند. با سپردن این مراحل به شرکت‌های فعال در این حوزه، نه‌تنها زمان و انرژی صرفه‌جویی می‌شود، بلکه از پرداخت هزینه‌های غیرضروری و مشکلات حقوقی احتمالی جلوگیری می‌گردد.
بنابراین، این همکاری به بازرگانان امکان می‌دهد تا بدون دغدغه به سایر بخش‌های کسب‌وکار خود بپردازند و فرایند ترخیص کالا را به طور بهینه انجام دهند.
ترخیص کالا از گمرک چیست و در کجا انجام می‌شود؟
ترخیص کالا فرایند قانونی و اداری است که به‌منظور آزادسازی کالاهای وارداتی یا صادراتی از گمرک انجام می‌شود. در این مرحله، صاحب کالا یا نماینده قانونی او، پس از ارسال کالا به انبارهای تحت نظارت گمرک، اسناد و مدارک موردنیاز را تهیه و به گمرک اظهار می‌کند. اظهار کالا به طور معمول به‌صورت الکترونیکی یا فیزیکی صورت می‌گیرد و شامل اطلاعاتی از قبیل نوع، مقدار، ارزش و منشأ کالا می‌شود.
گمرک پس از بررسی مدارک و تأیید اطلاعات، هزینه‌هایی نظیر حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات بر ارزش‌افزوده را محاسبه و دریافت می‌کند. این فرایند شامل کنترل‌های لازم برای تأمین امنیت و حفظ منافع داخلی است. پس از تأیید نهایی گمرک، کالا آزاد و به دست خریدار یا فروشنده تحویل داده می‌شود.
ترخیص کالا در انواع حملونقل جاده‌ای، هوایی، ریلی و دریایی انجام می‌شود و بسته به نوع کالا و درخواست صاحب بار، ممکن است به گمرکات مختلف کشور انتقال یابد. شرکت‌های مجاز ترخیص کالا، با بهره‌گیری از کارشناسان متخصص که آموزش ترخیص کالا را دریافت کرده‌اند، این فرایند را برای صاحبان کالا آسان‌تر و سریع‌تر می‌کنند.
ویژگی بهترین شرکت ترخیص کالا از گمرک
در این راستا، بررسی چندین نکته کلیدی می‌تواند به شما در انتخاب بهترین شرکت اتوبار و باربری کمک کند:
- آشنایی با قانون امور گمرکی جهت انجام مراحل ترخیص کالا
- دارابودن مجوز رسمی و کارت بازرگانی معتبر برای انجام فعالیت‌های قانونی و معتبر
- تجربه و سابقه فعالیت بالا در زمینه ترخیص کالا
- آگاهی از مراحل ترخیص جهت ثبت سفارش
- شناخت دقیق مقررات و تخلفات گمرکی جهت جلوگیری از مشکلات احتمالی شفافیت و پاسخگویی در تعامل با مشتریان
- آشنایی با شرکت‌های حملونقل جهت پیشنهاد بهترین گزینه برای جابه‌جایی کالا
انتخاب یک شرکت ترخیص کالا با درنظرگرفتن این موارد می‌تواند به شما کمک کند تا فرایند ترخیص کالا را با آرامش و اطمینان بیشتری انجام دهید.
ترخیص‌کار کیست و چه وظایفی دارد؟
ترخیص‌کار فردی متخصص است که به نمایندگی از واردکنندگان و صادرکنندگان، تمامی مراحل اداری و قانونی لازم برای آزادسازی کالا از گمرک را انجام می‌دهد و آموزش ترخیص کالا را سپری کرده است.
ازآنجاکه فرایند ترخیص کالا شامل مراحل پیچیده و وقت‌گیری است و کوچک‌ترین نقصی در مدارک می‌تواند مانع خروج کالا از گمرک شود، وجود ترخیص‌کاری ماهر و باتجربه می‌تواند روند ترخیص را بسیار آسان‌تر و سریع‌تر کند.
ترخیص‌کاران با آگاهی کامل از قانون امور گمرکی، نیازهای قانونی و روش‌های کاری مرتبط، به صاحبان کالا کمک می‌کنند تا بدون اتلاف وقت و هزینه، کالای خود را از گمرک خارج کنند. وظایف ترخیص‌کار در زیر آورده شده است:
ثبت‌نام در گمرک به نمایندگی از صاحبان کالا در گمرک
تعیین رده‌بندی کالا برای شناسایی مالیات و قوانین گمرکی مربوط به آن
تنظیم اظهارنامه شامل جزئیات کالا، ارزش آن و سایر اطلاعات مرتبط
بررسی مدارک و مجوزهای لازم برای ترخیص کالا و انطباق آن‌ها با الزامات گمرکی
پرداخت مالیات و عوارض مربوط به خروج کالا از گمرک
بازبینی فیزیکی کالا نسبت به نمونه‌برداری و بازبینی فیزیکی کالا
مشاوره به صاحبان کالا در طول فرایند ترخیص به صاحبان کالا
رفع مشکلات قانونی در صورت بروز مشکلات یا موانع در فرایند ترخیص
به‌روزرسانی اطلاعات درباره قوانین و روندهای گمرکی جهت ارائه بهترین خدمات
مراحل ترخیص کالا از گمرک
نحوه ترخیص کالا از گمرک شامل چند مرحله اصلی است که با دریافت کالا و صدور قبض انبار گمرکی آغاز می‌شود. پس از دریافت پکینگ لیست و پروفرما و کسب مجوز ثبت سفارش، هماهنگی‌های لازم برای بازرسی کالا انجام می‌گیرد. در این مرحله، پرونده تخصیص ارز و حواله‌های بانکی تشکیل و با انتخاب شرکت حملونقل مناسب، مراحل حمل آغاز می‌شود.
در گام بعدی، پیش‌نویس اظهار کالا تنظیم و در سامانه EPL ثبت می‌شود و پس از صدور کوتاژ اظهارنامه، مراحل کنترل و ارزیابی کالاها در گمرک انجام می‌شود. پس از بررسی تعرفه‌ها و مطابقت اظهارنامه با محموله، مجوزهای لازم اخذ و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی در صندوق انجام می‌شود.
در نهایت، کالا بارگیری شده و پس از خروج از گمرک وارد کشور می‌شود. رعایت این مراحل به جلوگیری از مشکلات قانونی و تأخیر در ترخیص کمک می‌کند.
چگونگی ترخیص کالا از گمرک
نحوه ترخیص کالا از گمرک به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که به صاحبان کالا امکان می‌دهد تا کالاهای وارداتی یا صادراتی خود را از گمرک تحویل بگیرند.
- ثبت اظهارنامه: با ورود کالا به گمرک، اظهارنامه واردات یا صادرات باید در سامانه EPL ثبت شود. این کار مستلزم تکمیل اطلاعات و ارائه مدارک ضروری است. پس از تأیید، شماره‌سریال و عطف دریافت می‌شود.
- دریافت کوتاژ (احراز هویت): در این مرحله، هویت صاحب کالا تأیید و شماره کوتاژ صادر می‌شود.
- کنترل و ارزیابی کالا: کالاها از سوی ارزیابان گمرک بر اساس نوع کالا ارزیابی شده و ارزش‌گذاری می‌شوند.
- اخذ مجوزها: بسته به نوع کالا، مجوزهایی از سازمان‌های مختلف دریافت می‌شود.
- بررسی تعرفه و تأیید نهایی: در نهایت، کالاها توسط کارشناس با اسناد مربوطه تطابق داده و پس از تأیید نهایی، آماده ترخیص می‌شوند.
قوانین و مقررات کلیدی در ترخیص کالا از گمرک
اداره گمرک کالا را از زمان تحویل تا سه ماه نزد خود نگه می‌دارد. صاحب کالا می‌تواند با پرداخت هزینه‌های انبارداری، این زمان را به مدت دو ماه دیگر تمدید کند.
اگر یک ماه از صدور سند ترخیص کالا گذشته باشد و کالا از انبار خارج نشده باشد، آن کالا نیز متروکه به حساب می‌آید؛ البته این زمان با درخواست صاحب کالا قابل‌تمدید است.
اگر کالاهایی دارای تاریخ انقضای محدود باشند و امکانات لازم برای نگهداری در گمرک وجود نداشته باشد، باید به درخواست صاحب کالا به گمرکی که تجهیزات کامل برای نگهداری دارد منتقل شود.
ممکن است برخی موانع مانند مشکل در اسناد یا مجوزهای قانونی باعث توقف ترخیص شوند. در این صورت کالا به‌عنوان متروکه حساب نمی‌شود و در گمرک نگهداری می‌شود.
تمامی کالاهای وارداتی باید دارای مجوزهای قانونی و تأییدیه‌های سازمان‌های مربوطه باشند. این مجوزها نشان‌دهنده قانونی‌بودن واردات هستند و تأیید می‌کنند که کالاها مجاز به ورود به کشور هستند.
هر گونه اشتباه در ورود اطلاعات در فرم‌های ترخیص می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های گمرکی شود و حتی در برخی موارد، کالا به‌عنوان قاچاق در نظر گرفته شود که عواقب قانونی سنگینی دارد.
واردکنندگان و تجار باید با مراحل و قوانین ترخیص کالا آشنا باشند تا احتمال بروز اشتباهات و مشکلات قانونی به حداقل برسد.
باتوجه‌به پیچیدگی‌های فرایند ترخیص و همچنین مشغله زیاد تجار، بهتر است که از یک ترخیص‌کار حرفه‌ای و باتجربه استفاده شود. ترخیص‌کاران مجرب می‌توانند فرایند ترخیص را سریع‌تر و با هزینه‌های کمتر انجام دهند.
هر ترخیص‌کاری ممکن است دارای تجربه و مهارت کافی نباشد و عدم انتخاب درست، می‌تواند ضررهای زیادی به صاحب کالا وارد کند. به همین دلیل، استفاده از شرکت‌های معتبر که دارای سابقه خوبی در این زمینه هستند توصیه می‌شود.
بررسی سوابق یک شرکت ترخیص کالا، بسیار راحت‌تر از بررسی سوابق یک شخص است و همچنین شرکت‌های معتبر به دلیل حفظ اعتبار خود، از ترخیص‌کاران باتجربه و حرفه‌ای استفاده می‌کنند.
با رعایت این نکات و قوانین، فرایند ترخیص کالا به‌مراتب روان‌تر و با مشکلات کمتری انجام شده و کالاها در کوتاه‌ترین زمان ممکن وارد بازار می‌شوند.
اسناد و مدارک موردنیاز برای ترخیص کالا
برای ترخیص هرگونه کالا از گمرک، لازم است مدارکی تهیه و به گمرک ارائه شود که علاوه بر معرفی هویت تجاری شما، قانونی‌بودن نقل‌وانتقالات و درخواست‌های شما را نشان دهد. این مدارک به سازمان‌ها و مراجع قانونی کشور، اطلاعاتی در مورد تجارت شما ارائه می‌دهد.
اظهارنامه واردات قطعی
کپی کارت بازرگانی
قبض انبار
بارنامه
ترخیصیه
گواهی مبدأ
فاکتور یا سیاهه خرید
اعلامیه تأمین ارز
پروفرما (پیش‌فاکتور)
مجوز ثبت سفارش
لیست عدل‌بندی
بیمه‌نامه
پروانه بهره‌برداری
مجوزهای قانونی لازم
وکالت‌نامه رسمی
کارت حق‌العمل‌کاری
بیمه‌نامه گمرکی
این موارد مدارک موردنیاز برای ترخیص کالا از گمرک هستند.
نحوه محاسبه هزینه ترخیص کالا از گمرک
گمرک شامل چندین نوع هزینه است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:
هزینه‌های انبارداری: این هزینه‌ها بر اساس وزن، حجم، تعداد کالاها و مدت‌زمان نگهداری در انبار محاسبه می‌شود. به دلیل جریمه‌های سنگین ناشی از تأخیر در ترخیص، توصیه می‌شود که بارها به‌سرعت ترخیص شوند.
هزینه‌های بارگیری و تخلیه: این هزینه‌ها معمولاً بر اساس وزن و حجم کالاها تعیین می‌شوند.
حقوق ورودی گمرک: برابر با ۴ درصد ارزش گمرکی به‌علاوه سود بازرگانی است. این حقوق هزینه‌ای رایج در گمرک همه کشورها است و باید توسط بازرگانان پرداخت شود.
هزینه‌های کارشناسی کالا: هزینه‌هایی که برای بررسی و ارزیابی کالا در گمرک پرداخت می‌شود.
تعرفه‌های آزمایشگاهی: این هزینه‌ها مربوط به آزمایش‌ها و تأییدیه‌های لازم برای کالاها هستند.
محاسبه هزینه ترخیص کالا از گمرک در سال 1403
برای محاسبه دقیق هزینه‌های ترخیص کالا از گمرک در سال ۱۴۰۳، مراحل زیر را دنبال کنید:
محاسبه حقوق گمرکی
۴ درصد از ارزش کالا را به‌عنوان حقوق گمرکی محاسبه کنید.
حقوق گمرکی = ۰.۰۴ × ارزش کالا
افزودن سود بازرگانی
به جدول تعرفه‌های گمرکی ایران مراجعه کرده و سود بازرگانی مربوط به کالا را به مبلغ قبلی اضافه کنید.
مجموع بعد از سود بازرگانی = حقوق گمرکی + سود بازرگانی
محاسبه مالیات بر ارزش‌افزوده
۹ درصد مالیات بر ارزش‌افزوده را به مجموع قبلی اضافه کنید.
مالیات بر ارزش‌افزوده = ۰.۰۹ × مجموع بعد از سود بازرگانی
محاسبه عوارض هلال‌احمر
۱ درصد عوارض هلال‌احمر را به مجموع اضافه کنید.
عوارض هلال‌احمر = ۰.۰۱ × مجموع بعد از سود بازرگانی
بیمه کالا
هزینه‌های بیمه کالا را نیز به مجموع هزینه‌ها اضافه کنید.
برای تعیین دقیق سودآوری تجارت، باید تمامی هزینه‌های فوق را محاسبه کرده و سود موردنظر خود را در نظر بگیرید تا فرایند واردات کالا به اندازهٔ کافی سودآور باشد.
گمرک های مهم فعال در ایران در پایانه های مرزی
مهم‌ترین گمرک‌های حملونقل کالا در ایران عبارت‌اند از:
گمرک خرمشهر: واقع در بندر خرمشهر و از بزرگ‌ترین گمرک‌های ترخیص لوازم‌خانگی و آشپزخانه
گمرک بندرعباس: یکی از بزرگ‌ترین و پرترافیک‌ترین گمرک‌های ایران
گمرک بوشهر: دیگر گمرک جنوبی ایران با ترافیک بالا
گمرک فرودگاه امام خمینی: ارائه‌دهنده تسهیلات زیاد برای واردات ماشین‌آلات و قطعات و لوازم‌یدکی آن‌ها و ترخیص کالا از گمرک تهران
گمرک شهریار تهران: واقع در غرب تهران و اصلی‌ترین واحد ترخیص خودروی کشور
نتیجه‌گیری
در نهایت، ترخیص کالا از گمرک نه‌تنها یک الزام قانونی، بلکه یک فرصت برای بهینه‌سازی فرایندهای تجاری است. با تسلط بر مراحل و هزینه‌های مرتبط با این پروسه، بازرگانان می‌توانند از مشکلات ناشی از عدم رعایت قوانین گمرکی جلوگیری کرده و به حداکثر سودآوری دست یابند.
بهره‌گیری از خدمات ترخیص‌کاران مجرب و آشنا به قوانین می‌تواند نه‌تنها سرعت ترخیص کالا را افزایش دهد، بلکه به کاهش هزینه‌های اضافی ناشی از تأخیر و جریمه‌ها نیز کمک کند. در دنیای تجارت جهانی که رقابت به‌شدت فزاینده است، توانایی مدیریت مؤثر فرایند ترخیص کالا به‌عنوان یک مزیت رقابتی کلیدی شناخته می‌شود؛ بنابراین، سرمایه‌گذاری بر روی دانش و تجربیات مرتبط با ترخیص کالا، گامی هوشمندانه به سوی موفقیت پایدار در بازارهای داخلی و بین‌المللی خواهد بود.
سؤالات متداول
- مدت‌زمان معمول ترخیص کالا از گمرک چقدر است؟
به طور معمول، ترخیص کالا بین ۲ تا ۵ روز کاری طول می‌کشد، اما ممکن است در برخی موارد به دلیل نقص مدارک یا بازرسی‌های اضافی این زمان افزایش یابد. - در صورت بروز مشکل در فرایند ترخیص چه باید کرد؟
در صورت بروز مشکل، بهتر است با ترخیص‌کار خود یا نماینده گمرک تماس بگیرید تا مشکل شناسایی و برطرف شود. در بسیاری از موارد، ارائه مدارک اضافی یا توضیحات می‌تواند به تسریع روند کمک کند. - آیا ترخیص کالا از گمرک برای کالاهای مختلف یکسان است؟
خیر، هزینه‌ها و زمان ترخیص کالا بستگی به نوع کالا، ارزش کالا و الزامات قانونی متفاوت دارد. برخی کالاها نیاز به مجوزهای خاص یا بازرسی‌های بیشتری دارند که می‌تواند فرایند ترخیص را طولانی‌تر کند.
